Jak rozmawiać z dziećmi o wojnie na Ukrainie

Jak rozmawiać z dziećmi o wojnie w Ukrainie?

W Twojej głowie też pojawia się wiele znaków zapytania? Czujesz niepewność, a jednocześnie ogromną chęć pomagania? Zastanawiasz się, jak za chwile zmieni się Twoja codzienność, a może już teraz zmagasz się z nowymi wyzwaniami?

Jak rozmawiać z dziećmi o wojnie w Ukrainie?

W ostatnim czasie jesteśmy świadkami wielu historycznych wydarzeń, bardzo ważnych i niepokojących. Są one stresujące dla każdego, również dla naszych dzieci. Warto sobie uświadomić, że nie uchronimy się przed napływem informacji, które docierają do nas z każdej strony: z radio, telewizji, Internetu, szkoły czy nawet w sklepie na zakupach. Jak sobie radzić w tym chaosie? Najważniejsze jest dostosowanie naszych działań do wieku dziecka.

Rozmowa z dzieckiem szkolnym

Na początku starajmy się „wybadać”, co nasze dziecko wie. Wystarczy zapytać o to, co działo się w szkole albo czy wie, co się dzieje na świecie. Często dziecko samo będzie dopytywać o to, co usłyszało bądź zobaczyło. Nie naciskajmy jednak na rozmowę i bądźmy w tej kwestii czuli na potrzeby dziecka. Poświęćmy dzieciom czas, tak aby nie były same ze sobą. Traktujmy poważnie to co mówią i myślą. Starajmy się je wysłuchać i zrozumieć, ponieważ to nasze dzieci wiedzą, co myślą i czują. Zamiast mówić: „nie ma się czym przejmować”, „wszystko będzie dobrze” warto zapytać: „ co czujesz i myślisz gdy słyszysz o wojnie?”, „co czują inne dzieci, czy się boją?”, „czego ty się boisz i co możemy z tym zrobić?”.

Czy z małym dzieckiem też warto rozmawiać?

Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Jeżeli widzimy, że nasza pociecha jest osowiała, bardziej płaczliwa, poddenerwowana lub forma zabawy jest inna niż wcześniej, to jest to sygnał, że coś jest nie tak i warto porozmawiać o emocjach i zapewnić poczucie bezpieczeństwa. Dziecko powie, co je niepokoi. Jeśli jest to wojna, to warto na spokojnie zapytać, co wie i co słyszało. W rozmowie tłumaczymy spokojnie, odpowiadamy na pytania. Jeżeli dziecko odczuwa duży niepokój, nie mówmy mu: „nie myśl o tym, wszystko będzie dobrze”. Lepiej będzie kiedy powiemy na przykład: „to jest straszna myśl i zastanówmy się, co możemy zrobić, aby nie była aż taka straszna”. Poczekajmy na pomysły dziecka, a jeśli się nie pojawią możemy zaproponować, aby w razie stresujących myśli przypomniało sobie wesołą piosenkę, policzyło w głowie do dziesięciu, wyobraziło sobie coś przyjemnego. Przykładowo możemy zaproponować dziecku, że tylko raz w ciągu dnia dajemy sobie czas na martwienie się (maksymalnie 15 minut) albo, że to my będziemy się martwić za nie i ono już nie musi. Dobrze jest też zapewnić, że zrobimy wszystko, abyśmy całą rodziną byli bezpieczni. Warto sięgnąć wtedy po bajki edukacyjne, które należy dostosować do wieku i świadomości dziecka. Mogą to być np.:”A królik słuchał” Cori Doerrfeld, „Myśli Teo” Agata Królak, „Wróg” Davide Cali, „Zaklęcie na „w”” Michał Rusinek. Można potem zaproponować dziecku wspólne rysowanie obrazków związanych z treścią książki.

Czy nastolatek potrzebuje rozmowy z rodzicem?

Tak! Owszem, dla starszych dzieci ważna jest opinia grupy rówieśniczej, ale my jako rodzice nadal pełnimy ważną rolę w ich życiu (choć czasem ze wszystkich sił starają się temu zaprzeczyć). Starajmy się towarzyszyć im w rozmowie, jeśli ją podejmą i nie oceniajmy ich. Nie warto jest narzucać im swoich poglądów i mówić, co mają myśleć. Warto zwrócić uwagę na ich odmienne spojrzenie na sytuację, poglądy oraz wartości. Postarajmy się je akceptować i po prostu zapytać skąd u nich takie przekonanie. Stańmy się partnerem do rozmów dla naszych dzieci.

Co jeśli widzę, że moje dziecko przeżywa to, co się dzieje, ale unika tematu i nie chce rozmawiać?

Może tutaj występować mechanizm wyparcia, bo dziecko nie może poradzić sobie z emocjami. W tym przypadku wystarczy towarzyszyć dziecku, spędzać z nim czas, powiedzieć, że w razie czego jesteśmy dla niego i może na nas liczyć. Niektóre dzieci potrzebują dozowania informacji, bo z nadmiarem sobie po prostu nie poradzą. Ważne, aby na siłę nie drążyć tematu.

Jak sobie poradzić i nie zwariować?

1. Bez względu na to co się dzieje, starajmy się dozować ilość informacji, jaka do nas dociera. Wiadomości lecące w telewizji
    dwadzieścia cztery godziny na dobę nie są dobrym pomysłem, ponieważ wzrasta w nas poziom stresu.

2. Warto zaangażować się w działanie lokalnych społeczności, bo dzięki temu zmniejszymy nasze poczucie bezradności. 
     Robienie tego razem pomaga dbać o zdrowie psychiczne rodziców i dzieci. Świadomie wybierajmy akcje, nie za bardzo   
     dramatyczne. Trzeba dopasować działania do wieku. Warto także zapytać dzieci, co warto zrobić, jakie mają pomysły.

3. Zatroszcz się o samego siebie. Masz prawo do swoich emocji. Jeśli sam nie przepracujesz swoich lęków, możesz nie być
   w stanie zrozumieć swojego dziecka. W życiu dzieci ważni są silni, stabilni dorośli. Zdarzają się sytuacje, kiedy dorośli płaczą
   z emocji, smutku, złości. Wtedy  warto powiedzieć dziecku, dlaczego jesteśmy smutni i co z tym możemy zrobić (np.
     oglądniemy wesoły film razem, bo chcemy się pozbyć smutku).

4. Zapewnij rutynę, ponieważ to ona pomaga zapewnić normalność.

5. Jeśli masz wrażenie, że nie dajesz rady i nie możesz więcej udźwignąć – poszukaj wsparcia u bliskich lub specjalisty.

116 111 – Bezpłatny telefon zaufania dla Dzieci i Młodzieży, czynny 24 godziny na dobę,
7 dni w tygodniu

116 123 – Bezpłatny kryzysowy telefon zaufania dla dorosłych.

Czynny od poniedziałku do niedzieli (z wyjątkiem dni świątecznych!),
w godzinach 14.00-22.00.

800 12 12 12 – Bezpłatny telefon zaufania dla dzieci i młodzieży Rzecznika Praw Dziecka.
Aktywny od poniedziałku do piątku w godzinach 8:15 – 20:00. Pod ten numer mogą również dzwonić osoby dorosłe aby zgłosić problemy dzieci.

22 635 09 54 – Telefon zaufania dla seniorów.
Czynny w poniedziałki, środy i czwartki w godzinach 17:00 – 20:00.
Dyżur w związku z chorobą Alzheimera: środa w godzinach 14:00 – 16:00.


800 108 108 – Bezpłatny telefon zaufania dla osób, które straciły bliską osobę (będących
w żałobie). Czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 14:00 – 20:00.

Skip to content